خشکسالی صرفا یک پدیده غیرمترقبه نیست، خشکسالی مدیریتی را نادیده نگیریم - وبلاگ دبستانیها

به گزارش وبلاگ دبستانیها، خبرنگاران/ایلام یک مدرس دانشگاه معتقد است: خشکسالی های مدیریتی اثرات سوء خشکسالی را بیش از آنچه که باید باشد، بر کشاورزی و در نتیجه اقتصاد جامعه تحمیل نموده است.

خدابخش داودی نصر در گفت و گو با وبلاگ دبستانیها، اظهار کرد: در منابع علمی و نتایج پژوهشی و تحقیقاتی علاوه بر تعریف خشکسالی و انواع آن اشاره شده است و خشکسالی آب و هوایی، کشاورزی، هیدرولوژیکی، مالی - اجتماعی چهار نوع عمده خشکسالی است.

وی گفت: اگر بر اساس تعاریف علمی خشکسالی را دوره کم آبی بدانیم و مسئله مهم سوء مدیریت را در این زمینه نیز در نظر بگیریم نباید خشکسالی را به عنوان یک پدیده غیر مترقبه و ناگهانی قلمداد کنیم بلکه به دلیل شرایط خاص آب و هوایی کشور همواره و در همه حال باید در انتظار آن باشیم، با این تفاوت که این انتظار نباید انفعالی باشد بلکه با اعمال مدیریت و تقویت مولفه هایی مهمی مانند بهره وری و زیرساخت هایی مانند تحقیقات آموزش و ترویج اثرات منفی آن را بیش از پیش کاهش دهیم.

این کارشناس ارشد مدیریت ترویج کشاورزی توضیح داد: با اجازه خبرگان اهل علم و فن نوع دیگری از خشکسالی که از آن غافل شده ایم و می تواند ریشه آن چهار نوع دیگر خشکسالی باشد تحت عنوان خشکسالی مدیریتی به جامعه علمی و نیروهای دلسوز در عرصه اقتصاد معرفی کنم.

دبیر جامعه اسلامی مهندسین استان ایلام توضیح داد: وقتی میزان بهره وری آب محصولات زراعی در بخش کشاورزی استان زیر 700 گرم به ازای مصرف یک متر مکعب است و هیچ برنامه ای برای زراعت دیم حتی در شرایط ترسالی منظور نمی گردد و راضی دیم عملاً رها شده اند، وقتی مسئولان به آموزش عملی کشاورزان در خصوص بهینه سازی مصرف آب اعتقاد ندارند و سرمایه گذاری نمی نمایند، شرایط امروز خیلی عجیب نیست.

داودی نصر ادامه داد: وقتی راندمان آبیاری در روش های سنتی و هنوز هم حداکثر 35 درصد است، وقتی هدر رفت آب حتی در اراضی مدرن علی رغم مجهز شدن به سامانه های نوین آبیاری و تحت فشار هنوز هم بالاست، وقتی مراکز تحقیقاتی همسو با اولویت ها و سیاستگذاری های کمیته ملی سازگاری با کم آبی نیستند، وقتی شرکت های آب منطقه ای نگاه مالی و کسب درآمد ریالی و فیزیکی به آب دارند، وقتی صندوق بیمه محصولات کشاورزی جداگانه ساز خود را می زند، وقتی مسئولان بخش کشاورزی استان دنبال تحمیل کردن الگوی کشت به کشاورزی به وسیله روش های غیرعلمی و غیر منطقی و بعضاً امکان ناپذیر دنبال دستورالعملی کردن موضوع هستند، وقتی بعضی سموم تاثیر خود را از دست داده اند و گیاهان نسبت به آنها مقاومت نشان می دهند مصونیت امروز ما از خشکسالی یک آرزوی دست نیافتنی است.

این مدرس دانشگاه با طرح این سوال که این معضلات چه ارتباطی با دوره کم آبی دارد؟ گفت: اگر بخواهیم منصفانه در خصوص موضوع قضاوت کنیم باید به آنالیز موضوع از زاویه مدیریتی طرز فکر مدیران بپردازیم، آنجایی که فقط حتی یک تصمیم و حتی بدون هزینه می تواند جهت خشکسالی فیزیکی را به راحتی تغییر دهد، در واقع مانع اصلی بهره وری یعنی استفاده بهینه از سرمایه ها و نهاده های موجود به ویژه آب، وجود مدیران ناکارآمد است نه صرفا کاهش نزولات جوی.

داودی نصر تاکید نمود: در استان ایلام به لطف نظام اسلامی و نگاه ویژه رهبر معظم انقلاب اسلامی سرمایه گذاری فراوانی در دو دهه اخیر در حوزه آب و خاک استان ، توسعه شبکه های آبیاری و زهکشی و مجهز شدن اراضی آبی به سامانه های نوین آبیاری انجام شده ولی متاسفانه همپای این سرمایه گذاری در بخش کشاورزی استان رشد مدیریتی صورت نگرفته و به دلیل بی تدبیری ناشی از وجود مدیران ناکارآمد بهره گیری مناسب و در خور صورت نگرفته است.

وی ادامه داد: هنوز هم مانند سال های قبل از اعمال این سرمایه گذاری بهره وری آب محصولات کشاورزی زیر 700 گرم به ازای مصرف یک متر مکعب است در حالی که این شاخص درجهان 1.8 تا تا 2.5 کیلوگرم و در ایران 1.32کیلوگرم بر متر مکعب آبی مصرفی است در حالی که در سال پایانی در برنامه ششم توسعه یعنی 1400 باید 1.6 کیلوگرم برسد.

داودی نصر تاکید نمود: تاکید می گردد خشکسالی مدیریتی بانی و باعث آن چهار نوع دیگر خشکسالی است و اگر با اخراج مدیران نالایق در حوزه کشاورزی مدیرانی با فکر و مغز سالم و دلسوز و برخوردار از روحیه و مدیریت جهادی سر کار بیایند و اثرات سوء خشکسالی خیلی بیشتر از شرایط فعلی کاهش خواهد یافت و دیگر سال نگران خشکسالی به عنوان یک پدیده غیر مترقبه نخواهیم بود.